Jesu Kristo, unibertsoaren Erregea – C (Lukas 23,35-43)

MARTIRI LEIALA

Kristauok izen desberdinak eman dizkiogu Gurutziltzatuari: «eroslea», «salbatzailea», «erregea», «askatzailea». Esker onez hurbiltzen ahal gara beragana: hondamenditik berreskuratu gaitu berak. Kontenplatzen ahal dugu hunkiturik: inork ez gaitu maite izan berak bezala. Besarkatzen ahal dugu bera, indarrik topatu ahal izateko geure sufrimendu eta ezbeharren artean.

Lehen kristauek «martiri» ere esaten zioten, hau da, «lekuko» edo «testigu». Apokalipsi izeneko idazki batek, K.o. 95. urte inguruan idatziak, «martiri leial», «lekuko leial», esaten dio. Gurutzean, Jainkoaren maitasunaren lekuko leial bezala aurkeztu zaigu Jesus eta azkenak direnekin bat egin duena bezala. Ez genuke ahaztu behar.

Hartaraino egin zuen bat biktima errugabeekin non haien zoria bera izan baitzuen berak azkena. Haren hitza gogaikarri zen. Urrunegi joan zen Jainkoaz eta honen zuzentasunaz hitz egitean. Ezin onartu zuen hura, ez Inperioak, ez Tenpluak. Garbitu, erail, beharra zuten. Desegin beharra. Agian, Paulo gurutzearen teologiaz hitz egiten hasi aurretik, bizi zuten konbentzimendu hau Galileako behartsuek: «Gugatik hil da», «azkeneraino gu defendatzeagatik», «Jainkoaz azkenak direnen alde dagoela esatera ausartu delako».

Gurutziltzatuari begira jartzean, senaz eta berez gogoratu beharko ginateke hainbat eta hainbat biktima ezezagunen oinazeaz eta umilazioaz, historian barna, kasik guztiek ahazturik, sufritzen eta sufrituko dutenen oinazeaz eta umilazioaz. Iseka egitea izango litzateke Gurutziltzatua besarkatu, berari dei egin eta bera adoratzea, geureak ez ditugun sufrimendu guztiez axolagabe bizi bagara.

Gurutzea galduz doa gure etxe eta erakundeetatik, baina gurutziltzatuek hor jarraitzen dute. Egunero ikusten ahal ditugu edozein albistegitan. Ikasi beharra dugu Gurutziltzatua beneratzen, ez gurutze txiki batean, baizik eta gosearen eta gerletako biktima errugabeetan, beren bikoteek eraildako emakumeetan, beren paterak hondoratzean ito direnetan.

Gurutziltzatuari aitor egitea ez da fede-aitormen handiak egitea bakarrik. Bera Jaun eta Erosletzat onartzeko erarik hobena, bera imitatzea da, zuzengabeki sufritzen ari direnekin bat eginez.

José Antonio Pagola
Itzultzailea: Dionisio Amundarain

MÁRTIR FIEL

Los cristianos hemos atribuido al Crucificado diversos nombres: «redentor», «salvador», «rey», «liberador». Podemos acercarnos a él agradecidos: él nos ha rescatado de la perdición. Podemos contemplarlo conmovidos: nadie nos ha amado así. Podemos abrazarnos a él para encontrar fuerzas en medio de nuestros sufrimientos y penas.

Entre los primeros cristianos se le llamaba también «mártir», es decir «testigo». Un escrito llamado Apocalipsis, redactado hacia el año 95, ve en el Crucificado al «mártir fiel», «testigo fiel». Desde la cruz, Jesús se nos presenta como testigo fiel del amor de Dios y también de una existencia identificada con los últimos. No hemos de olvidarlo.

Se identificó tanto con las víctimas inocentes que terminó como ellas. Su palabra molestaba. Había ido demasiado lejos al hablar de Dios y su justicia. Ni el Imperio ni el templo lo podían consentir. Había que eliminarlo. Tal vez, antes de que Pablo comenzara a elaborar su teología de la cruz, entre los pobres de Galilea se vivía esta convicción: «Ha muerto por nosotros», «por defendernos hasta el final», «por atreverse a hablar de Dios como defensor de los últimos».

Al mirar al Crucificado deberíamos recordar instintivamente el dolor y la humillación de tantas víctimas desconocidas que, a lo largo de la historia, han sufrido, sufren y sufrirán olvidadas por casi todos. Sería una burla besar al Crucificado, invocarlo o adorarlo mientras vivimos indiferentes a todo sufrimiento que no sea el nuestro.

El crucifijo está desapareciendo de nuestros hogares e instituciones, pero los crucificados siguen ahí. Los podemos ver todos los días en cualquier telediario. Hemos de aprender a venerar al Crucificado no en un pequeño crucifijo, sino en las víctimas inocentes del hambre y de las guerras, en las mujeres asesinadas por sus parejas, en los que se ahogan al hundirse sus pateras.

Confesar al Crucificado no es solo hacer grandes profesiones de fe. La mejor manera de aceptarlo como Señor y Redentor es imitarle viviendo identificados con quienes sufren injustamente.

José Antonio Pagola